BASA NGOKO

Basa Ngoko yaiku basa kang dipigunakake tanpa kecampuran utawa bebarengan karo basa krama, dene wujude ana rong perangan :

1. Ngoko Lugu

Basa Ngoko Lugu yaiku basa kang dipigunakake tanpa kacampuran Tembung Krama babar pisan.
Basa iki biasane digunakake :
1. Marang sapadha-padha kang wis akrab lan sak barakan umure
2. Marang wong kang kapernah enom
3. Biasane digunakake dening bocah kang durung gaduk pamikirane.

Conto :
1. Aku mau pas lunga ketemu bapakmu.
2. Kowe wingi neng ngendi tak goleki kok ora ana.
3. Bu aku jaluk jajan meneh.
4. Lan sak panunggalane.

2. Ngoko Andhap

Basa Ngoko andhap yaiku basa ngoko kang kacampuran basa alus kang tujuane kanggo ngajeni sing diajak guneman.

Basa iki biasane dipigunakake :
1. Marang sak padha-padha ning kurang akrab
2. Marang wong enom ning luwih dhuwur drajate
3. Priyayi marang priyayi sing wis akrab
4. Bojone priyayi marang sing lanang.

Conto :
1. Mbok aku yen sempat melu dipundhutke ta
2. Penjenengan ya wis ngerti berita mau ?
3. Aku tak melu ya Pak, yen arep tindak mrana.
4. Lan sak panunggalane